KUNGIYAR IZALA CE TA DAWO DA RUHIN ADDINI A ZUKATAN AL'UMMAR NAJERIYA ( KUNGIYAR IZALA CE TA DAWO DA RUHIN ADDINI A ZUKATAN AL'UMMAR NAJERIYA (1) Daga Yasir Ramadan Gwale, Kano State. Kungiyar Jama'atu Izalatul Bid'ah Wa'Iqamatus Sunnah, kungiya ce da aka kafata domin kawar da dukkan bi'di'o'in da aka jinginawa addinin Musulunci tare da tabbatar da cikakkiyar koyarwa Addinin Musulunci a bisa tsarin koyarwar Al-Qur'ani da Hadisan Manzon Allah Salallahu Alaihi Wasallam Ingatattu, da kuma fahimtar magabata na kwarai. Kungiyar Izala kungiya ce da ta kunshi hazikan Malamai wadan da suka karantu suka san Addinin Musulunci kamar Yadda Manzon Allah Ya zo da shi. Kusan wannan kungiya mai albarka ta kafu ne karkashin Jagorancin marigayi Shiekh Abubakar Mahmoud Gumi (Rahimahullah).­ Da Wasu Malamai da Shuwagabanni. Sheikh Gumi yayi ta fadi tashin ganin an koyar da al'umma addinin Musulunci na hakika ba wai a Najeriya kadai ba a kusan daukacin kasashen yammacin Afurka. Cikin ikon Allah tare da taimakonsa ne Shiekh Gumi da'awarsa tayi nasara sosai, ya bayar da fatawoyin da suka fitar da al'ummar Musulmi daga duhun Jahilci da saita su akan hanya mikakkiya ta kitabu da Sunnah. Sanin kowa ne cewar kafin bayyanar Izala, al'ummar Musulmi musamman na Arewacin Najeriya sun tasirantu da ayyukan addini da suka saba da hakikanin koyarwar Al'qur'ani da Hadisai Ingatattu. Wannan ce ta sanya dole kungiyar ta samu tirjiya daga mutanan da suka jima suna aikata Bidi'ah wanda suke zaton Addini suke yi. A karon farko anki yadda a fahimci hakikanin abinda IZALA ta zo da shi da gangan da ganganci, dan wadan da suka fahimci hakikanin abinda Izala ta zo da shi sun san cewa idan har al'ummar Musulmi suka fahimci koyarwar addini ta hakika karkashin Izala to la shakka kashinsu ya bushe kuma kasuwarsu ta kare, wannan ce ta sanya suka kasa zaune suka kasa tsaye wajen kira ga magoya bayansu kada su kuskura su saurari Malaman Izala, rahotanni sun nuna cewa wasu malaman sukan fadawa Mabiyansu cewa duk inda kaga Dan Izala yana wa'azi gwargwadon gudunka da shi gwargwadon ladan da zaka samu! Allahu akbar. A gari irin kano wanda yake ciki da manyan Shehunnan dariqun sufaye kungiyar Izala ta fuskanci tirjiya mai girman gaske. A wasu lokuta ankai ruwa rana sosai tsakanin Malaman Izala masu wa'azi da al'ummar unguwanni da suke ganin babu dalilin da zai sanya a kyale su suyi wa'azi. Domin a lokacin anyi ta gayawa mutane karairayin cewa 'Yan Izala wasu mutane ne masu Gemu da dagaggen wando da suke Zagin Iyayan Manzon Allah (Wal'Iyazubilla­h). Wannan ta sanya Malaman Izala suka sha bakar wahala kafin samun damar fara yin wa'azi a cikin unguwannin Birnin Kano da kewaye. Kasancewar KANO gari mafi yawan jama'a a fadin Arewa, kuma al'umma masu matukar kaunar duk wani abu da ya shafi addini, ya sanya Kano ta zama wani muhimman filin daga ga kungiyar Izala. Unguwanni irinsu Fagge Masallacin Triumph da irinsu Burged da jami'ar Bayero suna daga cikin guraran farko da suka fara cin gajiyar koyarwar Izala a jihar Kano. Amma unguwannain cikin birni an samu tirjiya mai girman gaske, takai jallin da an daddaki wasu Ustazai an sassari wasu da adduna an farfasa musu lasifikoki kai abin har ya kai da kona tare da yin kashi a cikin Masallaci a cikin birnin Kano. Masallacin 'Yan Rariya dake filin Mushe a Karamar Hukumar Gwale yana daga cikin masallatan Izala na farko farko a cikin birnin Kano, an shafe lokaci mai tsawo ana yin kashi da zuba shara a cikin masallacin, laifinsu kawai shine sunyi Sallar Azahar karfe daya na Rana! Haka kuma, idan muka kalli Jami'ar Bayero kusan nanne inda Izala bata samu wata tirjiya ba wajen yin wa'azi. Wannan kuwa baya rasa nasaba da cewa Dalibai da malamai na Jami'ah suna da cikakkiyar wayewa ta fahimtar rayuwa da fahimtar inda duniya ta sanya a gaba, dan haka ne Masallacin Jami'ar ya zama wani dandalin Izala a cikin kwaryar birnin Kano. Masu magana sukance Duniya Labari, yanzu Izala har a tsakiyar Tudun Nufawa da Makwarari da Madabo da Kofar Wambai da sauran unguwanni na cikin birnin Kano. Wannan ne dalilin da ya sanya wasu daga cikin Malaman da suke ganin Izala matsala ce a garesu idan har al'umma suka fahimce su suka fara saduda tare da zubawa sarautar Allah ido. Amma kuma dole wasu suka tashi haikan wajen bincike da Nazarin Ilimin addinin Musulunci, domin tsira da mutunci dan kada mutanan da sukewa kallon yara matasa su ringa kuresu tare da tsiraita iliminsu. Bayan kafuwar Izala, ta assasa WA'AZIN KASA wanda ake hada kafatanin Malaman da suke Izala a wata jiha domin yin wa'azi tare da kira zuwa ga Al-Qur'ani da Sunnah. Wannan wa'azi da Izala take yi yayi tasiri kwarai da gaske wajen janyo hankulan mutane, tare kuma da sanya 'yan uwantaka ta addini a tsakanin Ustazai. Wani abin sha'awa shine a duk lokacin da Izala ta shiga wata Jiha domin yin wa'azi to shakka babu mutanan wajen da za'ayi wa'azin sukan samu habakar tattalin arziki, domin masu kankanan sana'o'i kanyi ciniki sosai na hajojinsu, a filin wa'azi wani Ustazu zai zo ya karkace ya kirawo Me Ganda ya saye daron gaba daya yace a yankawa jama'a suci su sha romo, wannan ko shakka babu ya kara karfin 'yan uwantaka ta addini a tsakanin Matasa.

FIFITA WASU MUTANE AKAN WASU Fifita Wasu Fifita wasu a kanmu yana daga cikin manyan dabi'u da aka yi umarni da koyi da su a addinin musulunci madaukaki, da wannan halin mai girma ne aka samu cigaba a wannan duniya kuma aka samu daidaita lahira, idan babu wanan hali to fa ba yadda za a yi a samu sadaukarwa da kokarin kai domin samar da gyara da horo da kyakkyawa da hani daga mummuna a cikin al'umma, wasu ruwayoyi sun zo da cewa ita wannan dabi'a ta fifita wasu a kan kawukanmu tana daga mafifitan halaye na gari[1], kuma alama ce ta bayin Allah na gari[2]. Yawancin abin da ya sanya al'ummarmu ci baya a wannan zamanin ya taso ne daga rashin wannan halayya mai kyau ta gari, kuma abin da ya sanya al'ummar farko da ta tare a gefen Manzon Allah (s.a.w) shi ne ta kasance mai fifita wasu a kanta don haka ne ma aka samu cigaba. Kuma Allah madaukaki ya yi yabo game da wannan hali da mutanen da suka siffantu da shi a fadinsa cewa: "Suna fifita wasu a kan kawukansu koda kuwa su suna da bukata"[3]. Sannan kuma muna ganin wasu ruwayoyin sun siffanta wannan dabi'a mai kima da daraja da cewa ita ce mafi kyawun kyautatawa, kuma mafi darajar matakan imani[4]. Ko kuma ita ce mafificiyar ibada, kuma mafi girma a jagoranci[5]. Wannan lamarin ba komai yake nuna mana ba sai cewa; wannan siffa tana kunnen doki da salla, domin an siffanta ta da mafificiyar ibada kamar yadda ruwayoyi game da salla suka zo suna fifita ta da wadannan siffofin masu kima da daraja, na biyu suna nuni zuwa ga cewa babu siffa mafi girma ga shugaban al'umma kuma jagoransu da ta kai wannan siffar girma, kuma dukkan jagora dole ne ya siffantu da ita. A nahiyoyi irin namu babu wani abu da ya kawo mana ci baya fiye da nisantar wannan siffa madaukaki da kusantar siffofin da suke kishiyantar ta wadanda suke munana kamar son kai, da fifita kawukanmu a kan wasunmu. Idan mun duba sosai zamu ga jagororin al'umma suna sace dukiyar al'umma kuma suna nuna halin ko in-kula da ita, sannan kuma suna da karancin nuna abin da ya damu wannan al'ummu nasu na musibu da bala'o'i, kuma sun kebanci kansu da kula ta musamman kamar zuwa kasashen ketare don magani da kula da lafiyarsu da kuma mafi girman bala'in da ya kawo mana jahilci ya yi yawa sakamakon sun kebanci kansu da su da dukkan masu karfi da dukiya da makarantu, sai makarantun 'ya'yan talakawa suka rage babu wani abin azo-agani da suke da shi, ga karancin kulawa da abin da suke ciki, to fa wannan duka ya taso ne daga mummunar siffar nan ta nisantar fifita juna da son kai, da fifita kawukansu a kan wasunsu. Imam Ali (a.s) ya kasance ba ya bacci sai ta tabbatar da babu wani mutum da yake cikin yunwa, kuma yana fifita wasu a kansa da komai tun daga wurin zama har a abin sawa da kuma rabon arzikin kasa, don haka ne ma sai hukumarsa ta kasance abin buga misali a adalci a duniya kuma gun dukkan ma'abota addinai daban-daban har ranar da kiyama zata tashi. Da masu karfi da mulki ba su so kansu ba, da ba su fifita kawukansu a kan al'ummarsu ba, to tabbas da mun ga sun yi tarayya da su a abinci da abin sha da wurin zama da makaranta, da dukiyar kasa da rabon arzikin kasa. Da ba mu ga suna hankoro a kan wasoson dukiyar al'umma ba, da ba mu ga sun kebanta da zuwa kasashe waje don lafiyarsu ba sun lalata asibitoci suna wari da karancin gyara da kuma rashin isassun magunguna. Da mun ga sun gyara tsaron al'umma ba kawai tsaron kawukansu ba. Imam Ali (a.s) bai tsaya a kan siffanta wannan siffa madaukakiya da wadannan kalmomi da muka yi nuni da su ba, ya dada ne ma yana mai nuni da cewa babu wata kyauta mafificiya fiye da fifita wasu a kan kawukanmu, a nan muna iya ganin yadda wannan hali na gari ya samu ladan kyauta da kimarta da darajarta kai ya dara ma na kyauta domin an ambace shi kuma an siffanta shi da cewa shi ne mafificiyar kyauta[6]. Amma idan muka duba ta wani bangaren zamu ga wannan halin ya kebanta da mumini ne kawai, wato; mumini ne zamu fifita a kan kawukanmu, da za a ce an kawo ragar sauro to sai mu fifita shi a kanmu, da mun kaddara cewa wannan ragar huda ne a daya bangaren to sai mu juya bangaren da ya fi kyau wurinsa, da sauran siffofi da halaye da suke nuna mun fifita shi a kanmu, amma muna iya cewa; shin wannan misalai sun yi kama da yi wa wasunmu adalci ne ko kuwa sun fi kusa da fifata wasu a kan kawukanmu, domin adalci shi ne ka yi wa mutane abin da kake so a yi maka, wannan yana kasa da fifita wasu a kan kawukanmu, domin wannan shi ne abin da aka umarci mumini ya yi wa dukkan wata halitta da ya hada da kafirai da kirista da yahudawa da 'yan buda, da jartushawa, da sauran bayin Allah a matsayinsu na mutane masu hakkin ya yi musu adalci, ya yi musu dukkan abin da shi ma idan aka yi masa zai ji dadi, kuma ya nisantar musu abin da idan aka nisantar masa da shi zai ji dadi. Amma a koyarwar da shugaban alayen Muhammad (s.a.w) ya nuna wacce kuma ya koya daga dan'uwansa annabi Muhammad (s.a.w), koyarwar sayyidina kuma jagoran jarumawa, sadaukin sadaukai, wanda ya fi kowa karfi a fagen fama, amma ya fi kowa rauni da kaskan da kai da rusunawa a gaban miskinai da marayu da gwagwaren mata sayyidina Ali (a.s) ya nuna mana cewa ana yin mu'amala da sauran mutane da ba muminai ba da adalci ne, amma kuma mumini sai ka yi mu'amala da shi da fifitawa ne[7], wato; kana fifita shi a kanka a cikin kowane lamari. Kuma har-ilayau ya fifita wannan siffa da cewa ita ce kololuwar kyawawa[8], alamarin da yake nuni da girman wannan siffa maras misali, kyawawan ayyuka sun hada dukkan wani alheri da aka yi umarni da shi na ibada ne ko na mu'amala ne, kuma an sanya wannan hali na fifita juna a kan kawukanmu a matsayin kololuwar kyawawan halaye gaba daya, kuma sai aka ambace ta da ita ce kololuwar kyawawa ba tare da togiya ba, don haka ne ma muka ce sun hada da ibadoji da ayyuka da mu'amuloli. Wata falala da kima da wannan siffa ta gari kuma hali mafi kyau yake da shi ya hada da cewa; da wannan halin ne kake iya mayar da ‘ya’ya bayi[9], mun sani cewa ya zo a cikin ruwayoyi cewa: Idan ka girmama mai daraja da mutunci sai ka mallake shi kuma wadannan su ne 'ya'ya, amma idan ka girmama maras mutunci mai taurin kai da girman kai sai ya yi maka dagawa ya daga maka kai ya ma wulakanta ka, wannan kuwa shi ne ya zo a cikin wasu hikimomi daga alayen Annabi (s.a.w). Don haka ne saudayawa mukan girmama mutum sai ya yi mana girman kai, ya wulakanta mu, yana dauka cewa wannan girman da aka ba shi sakamakon ya fi kowa cancantarsa ne, kuma duk wanda ya girmama shi to yana nuna yana kasa da shi kenan, to haka ne kaskantaccen mutum yake kallon girmama shi, don haka ne ma girman kai gareshi yake zama ibada kamar yadda ya zo a cikin wata hikima. Amma mutum mai karimci da mutunci da kima da sanin yakamata idan aka girmama shi sai ya dada kaskan da kai kuma ya san falalar wannan mutumin da ya girmama shi yana mai kallonsa ta mahangar mutuntaka da kimantawa. Don haka ne sai mai wannan kyawawan halaye ya kasance da, mai wadancan munanan halaye ya kasance bawa, kuma da a nan ana nufin shi da ne a cikin bayi koda kuwa shi bawa ne a wurin Allah (s.w.t), domin ganin da yake yi wa kansa a matsayinsa na bawa a wurin Allah shi ya ba shi wannan siffa a tsakanin mutane ta cewa; shi da ne. Amma wanda yake ganin kansa a matsayin da a wurin Allah madaukaki to tabbas shi bawa ne gun bayi koda kuwa a zahiri suna ganinsa a matsayin 'yantacce ko mai 'yanci tun asali, don haka ne ma sai wannan siffa ta fifita wasu a kan kawukanmu take mayar da 'ya'ya bayi a wurin bayin Allah, sai su kalli kansu a matsayin bayi a gaban Allah da kuma a gaban bayin Allah na gari koda kuwa sun kalli kansu a matsayin 'ya'ya masu 'yanci a gaban mutakabbirai masu tsaurin kai da girman kai ko fasikan bayi iyalan shedan. Falalar Masu Fifita Wasu Bisa bayanan da suka gabata na kima da darajar da masu fifita wasu a kansu suke da ita zata bayyana garemu koda ba a ambata ba cewa ma'abota wadannan siffofin da halayen kyawawa suna da falala da fifiko fiye da wasunsu, kuma duba zuwa ga yabonsu da madaukai ya kawo a cikin surar Hashri[10] ya isa girmamawa da jinjinawa ga wadannan bayin Allah na gari. Ruwayar da Abu Huraira ya kawo ta isa misalin fifikon masu wadanan halaye na gari: Abu Huraira yana cewa: Wata rana wani mutum ya zo wurin Manzon Allah (s.a.w) ya koka da yunwar da yake ji, sai Manzon Allah (s.a.w) ya aika wurin matansa ko zai samu wani abu sai suka ce: ba mu da komai sai ruwa. Sai Manzon Allah (s.a.w) ya ce; wa ye zai dauki nauyin wannan mutumin a yau? Sai Ali dan Abu Talib ya ce: Ni ya Ma'aikin Allah! Sai ya zo wurin Fadima (a.s) ya ce mata: me kike da shi ya ‘yar Ma'aikin Allah? Sai ta ce; ba mu da komai sai abincin dare. Sai dai mu zamu fifita bakonmu. Sai ya ce: Ya ‘yar Muhammad! Sanya yara su yi bacci, ki kashe fitila. Yayin da Ali (a.s) ya wayi gari da safe sai ya zo wajen Manzon Allah (s.a.w) ya ba shi labarin, sai Allah ya saukar da wannan aya; “Kuma suna fifita wasu a kan kawukansu koda kuwa su suna bukata…”[11]. Sa'annan muna iya duba misalin fifita wasu a kan kai daga wannan siffa kuma hali na ma'aikin Allah Manzon rahama daga daya daga cikin matansa A’isha yayin da take cewa: “Manzon Allah (s.a.w) bai taba koshi a rana uku majeranta ba har ya bar duniya, da ya so da ya koshi, sai dai shi ya kasance yana sadaukar da kansa saboda wasu ne”[12]. Wannan kuwa shi ne mafi girman misali na sadaukar da kai da fifita wasu a kan kawukanmu. Kuma tabbas duk wani wanda ya karanta tarihi ya san cewa annabin rahama shi ne jagoran al'umma kuma shugabanta da Allah ya dora shi a kanta, kuma ya san yadda dukiya wani lokaci take kwararowa musamman a lokutan shekarun karshe na rayuwarsa yadda arziki yake tuttudowa daga ko'ina cikin sasannin yankin nan na larabawa, amma sia ga fiyayyen halitta ya zabi wasu su koshi shi kuma ya yi kwanaki bai koshi ba! Lallai wannan misali ne mafi girma da ba za a iya samun sa a duk fadin duniyarmu a yau ba! Kamar yadda hikayar Abut Tufail take nuna mana yadda imam Ali (a.s) ya sayi wani tufafi da ya kayatar da shi, amma sai ya yi sadaka da shi yana mai kafa hujja da fadin Manzon Allah (s.a.w) cewa; “Duk wanda ya fifita wasu a kansa, to Allah zai fifita aljanna gareshi ranar kiyama[13], al'amarin da yake nuna mana cewa; mafificiyar aljanna ta wadanda suke fifita wasu a kansu ne. Haka nan idan mun koma zamu ga fadin Imam sadik (a.s) jikan Sayyida Zahara (a.s) yana mai nakalto labarun sadaukarwar da ta yi ta hanyar fifita wasu a kanta yana mai cewa: “Ya kasance akwai wani sha’ir gun Fadima (a.s) sai ta yi tuwo da shi, yayin da ya dahu sai suka sanya shi a gabansu, sai wani miskini ya zo, sai miskinin ya ce: Allah ya yi muku rahama, sai Ali (a.s) ya tashi ya ba shi sulusi –wato; kaso daya cikin uku- ba a dade ba sai ga wani maraya, sai marayan ya ce: Allah ya yi muku rahama, sai Ali (a.s) ya tashi ya ba shi sulusi. Sannan sai wani ribatacce ya zo, sai ribataccen ya ce: Allah ya yi muku rahama, sai Ali (a.s) ya tashi ya ba shi ragowar sulusin, ba su dandani wannan abincin ba. Sai Allah madaukaki ya saukar da ayar nan a kansu, kuma wannan aya tana aiki kan kowane mumini da ya yi hakan[14]. Wannan lamarin mai nuna kololuwar sadaukarwa da fifita wasu a kan kawukanmu yana nuna mana girman wannan gida da yake karkashin tarbiyyar Annabi (s.a.w) kuma har ila-yau yana nuna mana cewa; wannan al'amari bai kebanta da wannan gida ba, wato; lamari ne wanda mu ma aka umarce mu da kamanta shi kamar yadda muke iya ganin karshen wannan ruwaya yana nuni da hakan. Muna iya cewa; da za a ba wasu mutane wani abu don su raba a tsakaninsu, sai ya kasance dole ne daya ya fi yawa ko yaya ne, idan kana son ka nuna fifita zabin wasu a kanka to sai ka bari su fara zaba, idan kuwa kai ne mai rabawa sai ka bari su fara dauka, idan kuwa kai ne zaka ba su sai ka mika musu mafifici kuma mafi yawa a ganinka.

HAKKIN MATAR AURE Hakkin Matar Aure Imam Aliyyu Zainul-abidin dan imam Husain (a.s) yana cewa: "Kuma hakkin mata shi ne ka san cewa Allah madaukaki ya sanya ta mazauni da wurin nutsuwa gareka, kuma ka san cewa wannan ni'ima ce daga Allah madaukaki gareka, sai ka girmama ta, ka tausaya mata, duk da kuwa hakkinka a kanta ya fi karfi, amma tana da hakki a kanka na ka tausaya mata domin ita ribacewarka ce, kuma ka ciyar da ita, ka tufatar da ita, sannan idan ta yi rashin sani da wauta sai ka yafe mata" . Mace wata ni'ima ce mafi girma a cikin halittun Allah masu daukaka da babu kamarta, don haka sai Imam Ali (a.s) ya yi mana wasiyya da kiyaye ta, da yafe wa kuskurenta, da fita domin nemo mata abin da zata ci, tamkar dai ita wata sarauniya ce, shi kuma namiji mai yi mata hidima ne. Don haka idan za a yi aure, to tun farko sai a duba wane mutum ne za a ba wa 'ya, a daya bangaren kuma shi ma namiji a sanar da shi wace yarinya ce za a ba shi. Sau da yawa na ga wanda ya yi aure amma yana kukan cewa ba a gaya masa wani ciwo da ita yarinyar take da shi ba. Don haka idan ana son gina gida ba na toka ba, gida mai kwari wanda za a samu yarda da juna, da kaunar juna, da taimakon juna, tun farkon haduwa har zuwa kulla aure kada a boye wa juna matsalolin juna, da tunanin juna, da ma akidar juna, domin boye-boye ba ya kaiwa ga komai sai rusa zaman tare. Mace taushi da kanshi ce kamar yadda ya zo a wasu ruwayoyi, kuma mata suna daga cikin abubuwa uku da aka sanya sonsu a zuciyar ma'aikin Allah (s.a.w), don haka son mata ba aibi ba ne, sai dai son da Manzon Allah (s.a.w) yake masu so ne na tajallin jamalul-Lah ne garesu, ba so na sha'awa ba. Don haka so da sha'awa ga mata ta hanyar kallon janibi daya na halittarsu shi ne aibi, domin wannan yana komawa zuwa ga bukatun jiki ne tsantsa da dulmuya cikin kogin sh'awar rai, amma son su don kasancewarsu halarar adon Allah (jamalulla-Lah), kamar yadda namiji yake tajallin jalalulla-Lah ne wannan duk ba aibi ba ne. Imam Ali (a.s) yana cewa: Babu wani abu da zan gani sai na ga Allah a cikinsa da wajensa, da samansa da kasansa . Ganin wasiyyin Manzon Allah (s.a.w) gani ne da ya hada da ganin zuci wanda ya kunshi so, da kaunar abu, ko saninsa, ko tunani game da shi, bai takaita da gani na zahiri ba!. Don haka idan mace ta yi laifi sai a yafe mata, sai a tausasa mata, a tausaya mata, sai wannan ya sanya ta koma wa zuwa ga ma'arufi, amma tankwara ta da karfi, da takurawa, ba ya kai komai sai ga fandarewa, sai dai wasu lokuta ayyanannu da yanayi yake kawowa. Sau da yawa wani lokaci laifin da mace take yi yana bukatar magani ne, kamar misalin wanda matarsa take kin sa a shimfida, sau da yawa wani lokacin yana bukatar koma wa likita ne ba duka da takurawa da musgunawa ba. Yawan takura mata a duniya ya jawo bahasin 'yancin mace, sai dai daga bangaren biyu duka suna kuskure, da masu kare hakkin mace, da masu kushe da kin yarda da bahasin hakkin mace duka suna kuskure ne. Domin musulunci ya zo da Fomular "Kallon mutuntaka ga jinsi ba kallon jinsi ga mutum ba". Wannan nazari na musulunci shi ne kawai mafita, don haka yabo da sukan "feminism" duka kuskure ne, domin asalin maudu'in ya taso ne daga masu kallon cewa akwai bambanci tsakanin mace da namiji. Kamar dai yadda wasu suke rikici kan liberal ne daidai ko communism a tsarin siyasa ko tattalin arziki alhalin duk biyu suna nuni zuwa ga kallon mutum ta fuskacin tattalin arziki, ba kamar yadda Allah ko musulunci yake ganin sa ta fuskacin dan'adamtaka ba. Musulunci yana kallon mace a matsayin mutum ne, kamar yadda yake kallon namiji a matsayin mutum, bai ce mace daban namiji daban ba a matsayin halittu biyu; ya zo ne da hukunce-hukunce garesu iri daya, sai dai ya bambanta su a hukunce-hukunce a wurin da suka saba, domin kowannensu ya kasance ya samu nasa hakkin daidai yadda ya dace da rauninsa ko karfinsa. Sai mace ta zama sarauniya mai aiki da halitta da dabi'un zuciyarta domin gyara al'umma, sai namiji ya zama bawa amma shugaba domin jagoran mutane shi ne hadiminsu kamar yadda ya zo a hadisi, don haka sai ya sanya ci gaban gida da al'umma da hankalinsa, kamar yadda mace zata sanya ci gaban gida da al'umma da dabi'un zuciyarta. Kawai da kai ga barin duk maganar wani mai magana ta jahilci ko da kuwa ya sanya rawani yana magana da sunan musulunci. Musulunci bai bar wani abu ba sai da ya yi bayaninsa dalla-dalla, don haka mai magana game da sukan mace ba kowa ba ne sai jahili bayyananne. Akwai hadisai da yawa masu tawili da sai an hada wasu ake gane su, a zahirinsu kamar suka ne amma badininsu yabo ne. Kamar hadisin nan da yake cewa: Imam Ali (a.s) ya ce: "Mace sharri ce dukkanta, sharrin da yake cikinta shi ne babu makawa daga gareta!" . Mai daraja Allah ya kara jan zamaninsa Ayatul-Lahi Jawadi Amuli, (Allah ya ba mu ikon yi masa hidima) yana fassara hadisin nan da ya yi magana kan cewa: "Hankulan mata suna cikin kyawunsu, amma kyawun maza suna cikin hankulansu", da wasu suka dauka aibi ne ko tawaya ga mace, amma sai ga shi ya kawo bayanai kusan shafi 300 kan wannan hadisi da idan Allah ya tsawaita rayuwarmu zamu so kawo wa mai karatu shi cikin harshen Hausa. Hadisin ba ya yabon namiji ko sukan mace, kamar yadda ba zai yiwu a juya shi ba a ce yana yabon mace yana sukan namiji. Sai dai yana nuna nau'in ayyuka da fagen da kowanne ya kware ne. Tajallin Allah a cikin halittunsa wani lokaci yana kasancewa ta fuskacin hankula, wani lokaci kuma ta fuskacin kyawu, don haka babu wani martaba sai ta kasance mai komawa zuwa ga ubangijin bayi. Babu ma'ana wancan tajallin ya kasance an kaskantar da shi domin yana da wani kyawu da siffofi da sukan kai ga wani hadafin da Allah yake son tabbatarsa a duniya halittu!. Wannan hadisin ba yana kasa mutane gida biyu ba ne, sai dai yana nuni da siffar nau'in ayyukan da kowanne ya kware kansa ne, don haka yabo ne ba suka ba!. Domin namiji yana iya tsayar da ayyukansa bisa gini da hankali ba don ya rasa janibin kyawu da kayatarwa ba, kamar yadda mace take iya kyautata ayyukanta da kyawu da kayatarwa ba don ta rasa janibin hankali ba, domin da mai yin amfani da kayatarwa da mai amfani da hankali duk suna amfani da biyun ne yayin ayyukansu. Kamar dai fadin Allah ne cewa: "Maza su ne masu tsayuwa da al'amuran mata…", ba don mace ita ma ba ta tsayuwa da al'amuran namiji ba!, don haka nassin shari'a yana bukatar zurfafawa domin saninsa. Musulunci ya fadi hakan, amma sai ya sanya nauyin kofar gida zuwa waje a hannun namiji, ya sanya nauyin kofar gida zuwa cikin a hannun mace, sai ya kasance idan gida ya gyaru, to mace ce ta gyara shi, idan ya bace to ita ta bata shi, wane karfi ne ya fi wannan ku gaya mini!. Wannan kuwa ba don komai ba sai domin cikin gida yana bukatar kayatarwa da sanya tausasawar zuciya da tausayawa domin ya daidaitu, kamar yadda waje take bukatar kutsawa fagen dagar neman abin rayuwa domin cikin gida ya daidaitu. Bai kamata ba dan kayi-nayi ya shiga hawa kan doron Kur'ani don kawai ya san kalmomin larabci, domin Kur'ani yana da zurfafan ma'anoni da yake bukatar makoma don yaye su. Mu sani maganar Annabi Ibrahim (a.s) da mala'iku ba ta sanya ba shi dansa Ishaka (a.s) ba, amma dariyar matarsa kawai ta sanya mala'iku sun yi mata albishir da dansa Ishaka, domin Jamalul-Lah da yake tattare da wannan dariya ta Sara (s), sai wannan ya nuna mana kowane halitta mace da namiji yana da nasa fagen kwarewa. A cikin wannan hadisi akwai bayani da yake nuna mana muhimmancin mace a matsayinta na cibiyar da nan ne madogara kuma matattarar samar da iyali da hada alakoki tsakanin iyalai da gidaje da garuwa da kasashe mabambanta. Da bayanai masu yawa da wannan mahallin ba zai iya dauke su ba!. A cikin littafin Saduk ya zo cewa: Zurara ya tambayi Imam Sadik (a.s) cewa: Wasu mutane suna cewa an halicci Hawwa daga kashin kirjin Annabi adam (a.s) na hagu. Sai ya ce: Tsarkin Allah ya tabbata kuma ya barranta daga hakan, shin wanda yake fadin hakan yana ganin cewa Allah ba shi da ikon ya halicci mata ga adam ba ta kirjinsa ba?... har dai inda yake cewa: Sannan sai Allah ya halicci Hawwa, sai Adam (a.s) ya ce: Ya Ubangjiji wane abin halitta ne wannan kyakkyawa wanda na samu debe kewa da kasancewarsa kusa da ni da kallonsa? Sai Allah madaukaki ya ce: Ya Adam (a.s) wannan baiwata Hawwa ce, shin kana son ta kasance tare da kai? Sai ya ce: Na'am, kuma ni mai gode maka ne kan hakan matukar ina raye, sai Allah madaukaki ya ce masa: Ka nemi aurenta domin ita baiwata ce, kuma ta dace da kai a matsayin macen sha'awa, sannan sai Allah ya halitta masa sha'awa…" . Akwai wasu abubuwa masu muhimmanci a nan da zamu lura da su cewa: Batun halittar hawwa daga adam (a.s) daga kirjinsa na hagu bai inganta ba. Halittar hawwa ta kasance ne daban mai zaman kanta, ba ta tsuro daga halittar adam ba. Kallon da annabi adam (a.s) ya yi wa hawwa shi ne ya sanya shi samun nutsuwa da kuma alaka daga baya. Sai dai ba kallo na sha'awa ba ne, domin an sanya mishi sha'awa ne ma bayan ya samu nutsuwa da ita. Allah ya sanya wa adam (a.s) sha'awarta ne bayan ya samu nutsuwa da soyayya da ita. Sadaki mafi daraja shi ne koyar da matar da aka aura, a sanar da ita ubangiji da siffofinsa da ayyukansa, da kuma nauyin da ya hau kanta da Allah ya dora mata. Bayan aure sai adam (a.s) ya ce da hawwa ta zo wurinsa yana kiranta, sai Allah ya umarce shi da ya tashi ya je wurinta. Wannan yana nuna cewa namiji ne yake zuwa ya nemi auren mace, kuma shi ne zai rika zuwa gidansu ko wurinta, kai shi ne ma zai rika bin ta ko nemanta ko da a daki ne. Da wannan ne zamu gane cewa mace da namiji daga asali daya suke, ba wai namiji ne asali ba, mace kuma reshe, kuma dukkansu suna mikuwa zuwa ga mahallici ubangiji daya wanda ya yi su duka kai tsaye. Sai dai yin magana da adam (a.s) yana nuna cewa; Namiji yana da wata baiwa ta samun wahayi daga Allah a matsayin dan sakonsa, duk da kuwa wilayar Allah da soyayyarsa da kusancinsa ba su kebanta da shi ba. Kamar yadda aka dora alhakin kare iyali, da ciyar da su a kan namiji da sauran hidimom da aka dora masa wanda ayar Kur'ani ta yi nuni da hakan da cewa: Maza su ne masu tsayuwa da al'amuran mata. Wannan lamarin duk yana nuna mana muhimmancin gina iyali cikin tausaya wa juna da tausasawa, ba cikin kausasawa da takurawa ba. Kuma halitta ce ta Allah (s.w.t) mace ta kasance wani abu ne kamar maganadisu da namiji yake fizguwa zuwa gareshi. Kuma wannan daraja ce ga mace, kima ce ga namiji ba kaskanci ba ne garesu. Don haka zuwa gurin mace alama ce ta daukaka ga namiji, kuma daraja ce ga mace a lokaci guda. Haduwa wadannan halittu biyu namiji a matsayinsa na nagatib da mace a matsayinta na positib yana hada mana cakudewa tsakanin jalalul-Lah (nagatib) da jamalul-Lah (positib) domin gina natija mai kyau da al'umma ta gari wacce take dauke da sunayen Allah da sakonsa domin cika duniya da hasken ubangiji, sai wannan kasa da dukkan halittu su haskaka da hasken Allah madaukaki. Sannan wannan yana nuna mana hakikanin sirrin mutum ba namiji ba ne, ba kuma mace ba ne, shi ne ruhin da yake halittar Allah wanda idan aka sanya masa tufafin jiki to a lokacin ne zai tashi da suran namiji ko mace daidai gwargwadon jikin da aka sanya masa. Sai dai ina da mahangar cewa wannan ra'ayi da na kai gareshi har yanzu bai nutsu a raina ba, domin ina ganin cewa shin jiki zai kasance shi ne kawai abin da ya sanya tasiri a bambancin dabi'ar halitta da halaye ko kuwa? Sai dai daga karshe idan mun duba sosai zamu iya ganin hakan, domin shi jiki ba kawai kamar fatanya ba ce a hannun mai noma da idan ya ga dama ya yi amdani da ita, idan kuma ba ya so ya wurgar da ita. Domin jiki halitta ce wacce sharadi ne ga rai idan zai yi aiki sai da shi, don haka jiki yana da rawar da yake takawa. Da wanann ne zamu ga muhimmancin wannan bahasi a bayanin halittu da sakamakon da zasu samau a ranar kiyama. Sannan da wannan ne zamu gane cewa binciken da ya shagaltar da marubuta cewa; shin da namiji da mace suna da daidaito ne ko suna da sabani ba shi da ma'ana. Domin sabanin yana koma wa zuwa ga mallakar siffa da rashin mallakar siffa kamar yadda yake a ilimin Mantik. Haka nan da wannan bayanin muna iya gane cewa ruhin mutum shi ne asali, jiki reshen samuwarsa ne, sai dai tun da jiki yana bambanta tsakanin namiji da mace, saboda bambancin da ke tsakanin kyawu da kwarjini, don haka sai aka samu bambanci a hukuncin shari'a a wasu janibobin sakamakon hakan, kuma da la'akari da ruhi (rai) ne aka samu wannan duniyar, da duniyar Barzahu, da lahira. Da wannan ne aka samu bambanci tsakanin masu imani da gaibi (Allah), da kuma wadanda ba su yi imani da shi ba. Sai mulhidai (wadanda ba su yi imani da Allah ba) suka tafi a kan cewa mutum yana zama mutum ne da jiki, kuma tun da jiki iri daya ne, babu wata ma'ana hukuncinsu ya bambanta. Amma masu imani (masu dukkan wani addini da yarda da samuwar Allah), suna ganin cewa mutum yana zama mutum ne da ruhinsa ba da jikinsa ba, duk da kuwa jiki abu ne wanda yake dole ga ruhi kamar yadda muka kawo. Don haka idan Allah madaukaki yana magana da mutum to yana magana da shi da la'akari da ruhinsa ne ba jikinsa ba. Sai dai a wasu hukunce-hukuncen suna da bambanci bisa la'akari da jikinsu. Don haka lokacin da Kur'ani mai daraja yake magana da yana yi ne da rayuka. Amam masu magana kan daidaiton namiji da mace ba mu sani ba ko maza da mata sun koka ne kan wannan lamarin, ko kuma sun yi tawaye kan wannan lamarin, ko sun nuna rashin yarda ne!? Wannan kimar ta halittar mutum namiji da mace ta sanya su zama halifofin Allah a wannan duniya, sai suka kasance su ne masu gaje wannan duniya da izinin Allah, don haka ne maganar da Allah ya yi da adam (a.s) ba ta shafe shi kawai ba, sai muka ga ta shafi adam da hawwa (a.s), yayin da yake yi musu gargadin shedan da yaudararsa, ya gaya musu cewa shedan makiyinsu ne su biyun. Kuma shi ma shedan da ya tashi yi musu rantsuwa ya yi musu su duka biyun ne, bai takaita da adam (a.s) ba! Fadinsa madaukaki: "Shedan makiyi ne gareku" , da fadinsa: "Sai ya rantse musu da Allah cewa ni mai ina daga cikin masu yi muku nasiha" . Akwai maganganu masu yawa kan wasu hukunce-hukunce masu hikima, kamar hawan takalifi kan mace tana shekaru 9, shi kuwa namiji sai ya kai shekaru 14, da batun gado, da ikon fita, da diyya, da kuma wasu bayanai da suka shafi Rayuwar Bulkis da sayyid Zahara (a.s), sai dai mun takaita hakan don gudun tsawaitawa. Girmama juna yana daga hakkokin ma'aurata a kan junansu, ya hau kan miji ya tausaya wa matarsa da tausasa mata, ya ciyar da ita, idan ta yi laifi ya yafe mata, kada ya la'ance ta, ko ya zage ta, ko ya doke ta. Kada ya muzanta ta, ko ya kunyata ta ko ya daidaita mata asiri. Haka nan akwai hadisan da suka zo game da falalar mutumen da yake taya matarsa aikin gida, don haka bai kamata ba al'ada ta rinjayi Addini. Wajibi ne miji ya yi adalci ga matarsa da tsakanin 'ya'yansa da matansa, kamar yadda ya hau kansa ya nuna mata soyayyarsa, ya nuna mata wannan a fili ta yadda zata zama abokiyarsa a komai. Kuma ya rika yi mata maganganu irin na soyayya da nuna kauna ga juna, bai isa ba ya ba ta kudi kawai don yana da shi, wannan ba ya isa ga bukatun mace. Allah (s.w.t) ya fada a cikin littafinsa cewa: "Ya sanya soyayya da tausayi a tsakaninku" . Haka nan ba shi da kyau ga miji ya munana zato ga matarsa, ko ba komai munana zato ga musulmi haramun ne, idan mace ta san mijinta yana munana mata zato alhalin tana mai kame kanta wannan yana iya rusa alakar soyayya da girmama juna da ke tsakaninsu har ya kai su ga rabuwa. Sai dai kamar yadda mace take da hakki shi ma namiji yana da hakki, don haka hakkokinsa sun hada da kada mace ta ki shimfidar miji in ya neme ta, kada ta bayar da izinin shiga gidansa ga wanda ba ya son shigarsu, kada ta yada sirrinsa ko ta yi masa barnar dukiya, ta kula da yaransa da ayyukansa na gida da suka shafeta, kada ta kausasa masa harshe, ta yi kokarin faranta masa rai. Sannan ta rika ba shi uzuri a kan wasu al'amuran, kada ta yi abin da zai sa shi ya ji baya son zama da ita a gida ko abin da zai sanya shi nisantar hira da ita ko kaurace mata. Wasu ruwayoyi sun kawo hakkin miji kan matarsa kamar haka: Yayin da wani sahabi ya ba wa Manzon Allah (s.a.w) labari cewa: Yana da mata da idan ya kalle ta sai ta faranta masa rai, idan ya shiga gida da bakin ciki sai ta yaye masa shi, idan kuwa ba ya nan tana kare shimfidarsa ba ta ha'intarsa, kuma ta kare dukiyarsa da kula da tarbiyyar 'ya'yansa. Sai Manzon Rahama (s.a.w) ya ba shi amsa da cewa: "Allah yana da ma'aikata, kuma wannan matar tana daga cikin masu aikin Allah, kuma tana da rabin ladan shahidi" . Haka nan wata ruwaya ta nuna cewa: "Mace mai aiki a gidan miji daidai take da wanda yake Jihadi a tafarkin Allah" . Mace ta yi biyayya ga mijinta domin shi shugaba ne a gida babu kuma yadda mutane biyu zasu hadu a wuri ba tare da shugaba ba, ta sani rashin biyayya a gare shi yana rusa masa ruhinsa da karya masa zuciya, sai ya fara tunanin daukar fansa sai gaba ta faru, kuma zamansu ya gurbace, ko wannan fushin ya tura shi ga miyagun halaye da yawan fusata da fada. Kada wata mata ta rika gasa da wasu mata ta ce: An saya wa kawata kaza kai ma sai ka yi min kaza wannan ko kadan ba shi da kyau. Yana da kyau mata su dauki samfurin rayuwar zamantakewa daga Imam Ali (a.s) da sayyida Zahara (a.s), ga wani misali daga irin wannan; Wata rana Imam Ali (a.s) ya shiga wajan Fadima (a.s) sai ya tambaye ta ko tana da wani abu. Sai ta ce: "Wallahi kwana uku ke nan ya Dan Ammina ba mu da komai". Sai ya ce: "Me ya sa ba ki gaya min ba" Sai ta ce: "Manzon Allah ya hana ta tambayarsa, ya gaya mata cewa: Kada ki tambayi Dan Amminki (Imam Ali) komai, idan ya kawo, in ba haka ba, kada ki tambaye shi" . Daga Saifu, daga Najmu, daga Abu Ja'afar (a.s) ya ce: "Hakika Fadima (a.s) ta lamunce wa imam Ali (a.s) aikin gida da kwaba gari da yin gurasa da share gida, shi kuwa ya lamunce mata abin da yake bayan kofa: yin itace, kawo abinci… sai wata rana ya ce da ita: Ya Fadima shin kina da wani abu? Sai ta ce: Na rantse da wanda ya girmama hakkinka ba mu da komai tun tsawon kwana uku ke nan sai dai abin da muka tanadar maka kai kadai, sai ya ce: Me yasa ba ki ba ni labari ba? Sai ta ce: Manzon Allah (s.a.w) ya hana ni in tambaye ka wani abu, ya ce da ni: Kada ki tambayi dan amminki wani abu, in ya zo da shi, shi ke nan, in ba haka ba to kada ki tambaye shi". Yahaya da sanadinsa daga Abi Sa'idul khuduri, ya ce: Wata rana Ali (a.s) ya wayi gari sai ya ce da Fadima (a.s): Ya Fadima shin kina da wani abu da zamu ci. Sai ta ce: Na rantse da wanda ya girmama babana da annabta babu wani abu da ya kwana gunmu da zamu ciyar da kai shi yau, ba ni da komai kwana biyu ke nan sai abin da na zabe ka a kaina da shi da kuma abin da zabi wadannan biyu -tana nufi Hasan da Husain- a kaina da shi. Sai ya ce: Don me ba ki gaya mini ba sai in samo miki wani abu? Sai ta ce: Ni ina jin kunyar Allah in kallafa maka abin da ba zaka iya ba, kuma ka kasa samu . Daga Abil mufaddal, ya ce : Muhammad dan Ja'afar dan Kais dan Maskana ...da dogon sanadinsa sai a koma wa littafin… daga Abi Sa'idul khuduri ya ce: Wata rana Ali (a.s) ya wayi gari mai yunwa, sai ya ce: Ya Fadima, shin kina da wani abu da zaki ciyar da mu? Sai ta ce: Na rantse da wanda ya girmama babana da annabta, ya girmama ka da wasiyya, babu wani abu da ya wayi gari a wajenmu da zamu ciyar da wani mutum shi tun kwana biyu ke nan sai abin da na fifita ka da kai da Hasan da Husain da shi a kaina. Ya ce: Har da ma yara biyu! Me yasa ba ki sanar da ni ba sai in zo muku da shi? Sai ta ce: Ya Abal Hasan, ina jin kunya daga ubangijina in kallafa maka abin da ba zaka iya ba" . Duba ki ga irin wannan rayuwa ta gidan Ahlul Bait (a.s) wacce hatta abin da yake wajibi a kan miji ba ta tambaya sai idan ya kawo, saboda haka yana da kyau mata su kamanta daidai gwargwado. Idan mun koma maganar imam Sajjad as da muka kawo farkon wannan bayanin zamu ga ta kunshi darussa masu yawa da kima matuka yayin da yake nuni da girmamawa tana daga hakkokin ma'aurata a kan junansu, kuma ya hau kan miji ya tausaya wa matarsa da tausasa mata, ya ciyar da ita, idan ta yi laifi ya yafe mata. A nan ne zamu ga matukar jahilci da nesantar al'adun musulunci ga irin mutanen nan da suke la'antar matansu ko su zage su ko su doke su. A wasu hadisai an yi nuni da falalar mutumin da yake taya matarsa aikin gida, don haka bai kamata ba al'ada ta rinjayi Addini. Wajibi ne miji ya nuna kauna da adalci tsakanin matansa, kamar yadda ya hau kansa ya nuna mata soyayyarsa, da kyakkyawan zato gareta. Wannan alakar da Allah (s.w.t) ya sanya tsakanin maza da mata ba don wasa da rashin hadafi ba ne. ubangiji madaukaki yana nuni da muhimmancin wannan lamarin yana mai cewa: "Ya sanya soyayya da tausayi a tsakaninku" . A wasu hadisai an kawo jeren wasu hakkoki da miji yake da su kan matarsa kamar haka: Kada mace ta ki shimfidar miji in ya neme ta, kada ta bayar da izinin shiga gidansa ga wanda ba ya son shigarsu, kada ta yada sirrinsa ko ta yi masa barnar dukiya, ta kula da yaransa da ayyukansa na gida da suka shafeta, kada ta kausasa masa harshe, ta yi kokarin faranta masa rai. Sannan ta rika ba shi uzuri a kan wasu al'amuran, kada ta yi abin da zai sa shi ya ji baya son zama da ita a gida ko abin da zai sanya shi nisantar hira da ita ko kaurace mata. Wasu ruwayoyi sun kawo hakkin miji kan matarsa kamar haka: Yayin da wani sahabi ya ba wa Manzon Allah (s.a.w) labari cewa: Yana da mata da idan ya kalle ta sai ta faranta masa rai, idan ya shiga gida da bakin ciki sai ta yaye masa shi, idan kuwa ba ya nan tana kare shimfidarsa ba ta ha'intarsa, kuma ta kare dukiyarsa da kula da tarbiyyar 'ya'yansa. Sai Manzon Rahama (s.a.w) ya ba shi amsa da cewa: "Allah yana da ma'aikata, kuma wannan matar tana daga cikin masu aikin Allah, kuma tana da rabin ladan shahidi" . Haka nan wata ruwaya ta nuna cewa: "Mace mai aiki a gidan miji daidai take da wanda yake Jihadi a tafarkin Allah" . Mace ta yi biyayya ga mijinta domin shi shugaba ne a gida babu kuma yadda mutane biyu zasu hadu a wuri ba tare da shugaba ba, ta sani rashin biyayya a gare shi yana rusa masa ruhinsa da karya masa zuciya, sai ya fara tunanin daukar fansa sai gaba ta faru, kuma zamansu ya gurbace, ko kuma wannan fushin ya tura shi ga miyagun halaye da yawan fusata da fada. Matan da suke son zama kammalallun mata masu daraja a duniya to sai su yi koyi da mata masu daukaka kuma su dauki samfurin rayuwar zaman tare daga Imam Ali (a.s) da sayyida Zahara (a.s), ga wani misali daga irin wannan; Wata rana Imam Ali (a.s) ya shiga wajan Fadima (a.s) sai ya tambaye ta ko tana da wani abu. Sai ta ce: "Wallahi kwana uku ke nan ya Dan Ammina ba mu da komai". Sai ya ce: "Me ya sa ba ki gaya min ba" Sai ta ce: "Manzon Allah ya hana ta tambayarsa, ya gaya mata cewa: Kada ki tambayi Dan Amminki (Imam Ali) komai, idan ya kawo, in ba haka ba, kada ki tambaye shi" . Daga Saifu, daga Najmu, daga Abu Ja'afar (a.s) ya ce: "Hakika Fadima (a.s) ta lamunce wa Imam Ali (a.s) aikin gida da kwaba gari da yin gurasa da share gida, shi kuwa ya lamunce mata abin da yake bayan kofa: yin itace, kawo abinci… sai wata rana ya ce da ita: Ya Fadima shin kina da wani abu? Sai ta ce: Na rantse da wanda ya girmama hakkinka ba mu da komai tun tsawon kwana uku ke nan sai dai abin da muka tanadar maka kai kadai, sai ya ce: Me yasa ba ki ba ni labari ba? Sai ta ce: Manzon Allah (s.a.w) ya hana ni in tambaye ka wani abu, ya ce da ni: Kada ki tambayi dan amminki wani abu, in ya zo da shi, shi ke nan, in ba haka ba to kada ki tambaye shi". Yahaya da sanadinsa daga Abi Sa'idul khuduri, ya ce: Wata rana Ali (a.s) ya wayi gari sai ya ce da Fadima (a.s): Ya Fadima shin kina da wani abu da zamu ci. Sai ta ce: Na rantse da wanda ya girmama babana da annabta babu wani abu da ya kwana gunmu da zamu ciyar da kai shi yau, ba ni da komai kwana biyu ke nan sai abin da na zabe ka a kaina da shi da kuma abin da zabi wadannan biyu -tana nufi Hasan da Husain- a kaina da shi. Sai ya ce: Don me ba ki gaya mini ba sai in samo miki wani abu? Sai ta ce: Ni ina jin kunyar Allah in kallafa maka abin da ba zaka iya ba, kuma ka kasa samu . Daga Abil mufaddal, ya ce : Muhammad dan Ja'afar dan Kais dan Maskana ...da dogon sanadinsa sai a koma wa littafin… daga Abi Sa'idul khuduri ya ce: Wata rana Ali (a.s) ya wayi gari mai yunwa, sai ya ce: Ya Fadima, shin kina da wani abu da zaki ciyar da mu? Sai ta ce: Na rantse da wanda ya girmama babana da annabta, ya girmama ka da wasiyya, babu wani abu da ya wayi gari a wajenmu da zamu ciyar da wani mutum shi tun kwana biyu ke nan sai abin da na fifita ka da kai da Hasan da Husain da shi a kaina. Ya ce: Har da ma yara biyu! Me yasa ba ki sanar da ni ba sai in zo muku da shi? Sai ta ce: Ya Abal Hasan, ina jin kunya daga ubangijina in kallafa maka abin da ba zaka iya ba" . Duba ki ga irin wannan rayuwa ta gidan Ahlul Bait (a.s) wacce hatta abin da yake wajibi a kan miji ba ta tambaya sai idan ya kawo, saboda haka yana da kyau mata su kamanta daidai gwargwado. Sannan mace tana da hakkin yin aiki bisa yarjejeniya da mijinta domin kyautata rayuwarta da ta danginta ko 'ya'yanta, tana da hakkin yin al'amuran siyasa, da na zaman tare a al'umma, da na kasuwanci, da na ilimi kamar koyarwa, da sauransu matukar a cikin akwai kiyaye hakkin allah da na mijinta, kamar dai yadda namiji shi ma ya halatta ya yi su tare da kiyaye hakkokin allah da na iyalinsa babu wani bambanci.